Wall of Silence
Pijnlijke schoonheid ruig in het zand
Een litteken in de natuur, zo ziet de Nederlandse fotograaf Vincent van den Hoven (Leiden*1959) de Atlantikwall die is gebouwd in een tijd van oorlog. Meer dan 5000 km lang was deze verdedigingslinie, die Hitler ter voorkoming van een geallieerde invasie tijdens WO II in de bezette gebieden had laten bouwen: van Noorwegen tot aan de Frans-Spaanse grens.
Ook in Nederland heeft deze onvoorstelbaar lange Atlantikwall littekens achtergelaten: kustbatterijen, versperringen en ondersteuningsbunkers in de duinen van de Hollandse kust , Zeeuwse kust en het Waddengebied. Vreemde objecten in het landschap zijn het, want eigenlijk horen ze daar niet te zijn, maar ze liggen er wel: inmiddels verweerd, verbrokkeld en door de natuur overwoekerd en overwonnen. Waar ooit de kanonnen bulderden, heerst nu de stilte en zingen de vogels op oud beton, zo ontdekte de fotograaf met zijn voorliefde voor verstilde muren tijdens zijn vele zwerftochten door het gebied. Bijna vergeten erfgoed, waar zelden iemand komt.
Door zijn manier van fotograferen en een speciaal hiervoor ontwikkelde techniek met een zelfgebouwde camera obscura en perkament is Vincent van den Hoven er niet alleen in geslaagd, het effect van vervreemding te versterken en te intensiveren. De gebruikte techniek zorgt ook voor een verrassende metamorfose van een realistisch onderwerp: de fotograaf laat raadselachtige, fascinerende landschappen ontstaan met muren vol magie en bovendien los van tijd en plaats. Het zouden ook resten van een Romeinse muur kunnen zijn. Wie heeft dat ooit gebouwd, vraagt de kijker zich onwillekeurig af. Wanneer? Waarom? Wat is hier gebeurd? Magische oerlandschappen zijn het, die door hun grote schoonheid de kijker doen verlangen deze betoverende plekken zelf te verkennen. Maar tegelijkertijd aarzel je, want het is een pijnlijke schoonheid - één, die onbehagen veroorzaakt -, liefelijk en bedreigend tegelijk. Een soms beangstigende droomwereld, verscholen in de duinen.
Atlantikwall, zichtbaar gemaakt met Camera Obscura
Wall of Silence
Schönheit im Sand – schroff und schmerzlich
Eine Narbe in der Natur – so sieht der niederländische Fotograf Vincent van den Hoven (Leiden *1959) Hitlers Atlantikwall. Mehr als 5000 Kilometer lang war diese Verteidigungslinie durch die von Nazi-Deutschland besetzten Länder, mit der eine Invasion der Alliierten verhindert werden sollte – von Norwegen bis hin an die französisch-spanische Grenze.
Auch in den Niederlanden hat der Atlantikwall Narben hinterlassen: Reste von Bunkern, Batterien und Absperrungen finden sich an den Küsten von Seeland und Südholland sowie im Wattengebiet. Fremdkörper in der Landschaft sind es, inzwischen verwittert, verbröckelt, von der Natur überwuchert und besiegt. Wo einst Kanonendonner ertönte, herrscht heute Stille. Allerhöchstens das Zwitschern der Vögel auf alten bemoosten Betonresten ist zu hören, entdeckte der Fotograf während seiner vielen Streifzüge durch dieses verlassene Gebiet. Inzwischen gehören die Reste des Atlantikwalls in den Niederlanden zwar zum nationalen Erbgut. Aber nur wenige Menschen finden den Weg durch die Dünen zu ihnen, es sind nicht nur stumme, sondern auch fast vergessene Zeitzeugen.
Vincent van den Hoven hat diese Fremdkörper in der Landschaft mit einer camera obscura und Pergament fotografiert – eine von ihm neu entwickelte Technik, mit der es ihm gelang, den Verfremdungseffekt, den diese Mauerreste auslösen, so weit zu intensivieren und zu verstärken, dass sich eine Metamorphose vollzieht: Was er entstehen lässt, sind magische Urlandschaften - losgelöst von Ort und Zeit. Es könnten auch die Reste römischer oder keltischer Mauern sein. “Wer hat das gebaut?”, fragt sich der Betrachter. Wann? Und warum? Was ist hier geschehen?
Unwillkürlich wird er von dem Verlangen erfasst, diese rätselhaften Landschaften selbst zu durchstreifen. Gleichzeitig zögert er: Denn es ist eine schmerzliche Schönheit, mit der er konfrontiert wird, lieblich und bedrohlich zugleich. Eine, die Unbehagen auslöst und zuweilen sogar Angst. Gerade das macht diese Traumwelten, verschollen in den Dünen, so faszinierend.
Wall of Silence
Painful beauty rugged in the sand
‘A scar in nature’ is how Dutch photographer Vincent van den Hoven (Leiden * 1959) sees the Atlantic Wall built in wartime. The line of defence extending over 5000 km which Hitler had built in the occupied territories to prevent an allied invasion during the second World War: from Norway all the way to the Spanish-French border. This incredibly long Atlantic Wall also left it’s scars on the Netherlands: coastal batteries, barriers and support bunkers in the dunes along the Dutch coastal provinces of Holland, Zeeland as well as the Wadden area. Alien objects in the landscape that are not supposed to be there; but there they are: weathered, crumbled, overgrown and conquered by nature. Where once the guns roared, now silence reigns and birds sing to crumbling concrete. This is the atmosphere that the photographer with a passion for dormant walls encountered during his many wanderings through the area. Forgotten heritage, rarely visited.
Through his style of photography, a purpose-built camera obscura and special parchment, Vincent van den Hoven succeeded in enhancing and intensifying the effect of alienation. His technique also delivers a surprising metamorphosis of a realistic subject: the photographer creates enigmatic, fascinating landscapes with walls full of magic, detached from space and time. It could just as well be the remains of a Roman wall. Who built this, the viewer wonders. When? Why? What happened here? They are magical primordial landscapes of great beauty that make the viewer want to explore these enchanting places for themselves. Hesitating at the same time because of its painful beauty - causing discomfort - lovely and threatening at the same time. A menacing dream world at times, hidden inside the dunes.
Atlantikwall februari tot en met 15 maart 2019
